قواعد دوچرخه سواری در شهر و خیابان

با توجه به تاثیر منفی خودرو ها بر روی محیط زیست و ایجاد مشکلات فراوان در فضای شهری ، استفاده از دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی در شهر ها افزایش یافته و باعث شده در شهر های مختلف دنیا استفاده از دوچرخه به طور چشمگیری افزایش پیدا کند. این امر ، باعث می شود که لازم شود فرهنگ استفاده از دوچرخه را قبل از دوچرخه سواری بیاموزیم. در این مقاله از مجله خبری ایمن نور، با قواعد دوچرخه سواری در خیابان و شهر آشنا می شویم.

توسعه پایدار به کمک دوچرخه

با توجه به ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسایل شهری، امروزه در شهر‌های مختلف دنیا، دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه اصلی و پایدار جابجایی در کنار پیاده روی، روز به روز مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.

تبلیغات و فرهنگ سازی برای استفاده از دوچرخه از آنجا اهمیت بیشتری می‌یابد که حفظ محیط زیست، ذخیره منابع طبیعی و انرژی که از ارکان مهم توسعه پایدار به شمار می‌آیند به شدت تحت تاثیر حمل و نقل شهری قرار دارند.

هم اکنون دوچرخه به عنوان یکی از شیوه‌های سفر، مهم‌ترین روش حمل و نقل پاک شهری محسوب می‌شود که دارای منافع و مزایای متعدد اقتصادی و زیست محیطی است.

قواعد دوچرخه سواری شهری

چه خوب است قبل استفاده از چیزی، فرهنگ استفاده از آن را بیاموزیم. دوچرخه وسیله ای نقلیه است که ۲۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای چین، مصر و هند دیده شده و روی سنگ نوشته ها و دیوار نوشته ­ها غارها نقش­ه ایی از آن موجود است. پس ما با یک وسیله جدید و ویژه ای طرف نیستیم. موضوع حال حاظر تغییرات کاربری دوچرخه و همچنین تغییر ظاهر شهر ها با ظهور وسایل نقلیه دیزلی است. دیگر با فرهنگ گذشته دوچرخه سواری نمیتوان در شهر های شلوغ و پرتردد رفت و آمد کرد.

امروزه با توجه به نیاز ما به قوانین و اصول دوچرخه سواری شهری، در برخی کشور ها مانند اتحادیه اروپا، قوانینی جهت دوچرخه سواری در شهر تصویب شده است. در دیگر کشور ها مانند ایران، بسیاری از قوانین دوچرخه سواری قوانین نا نوشته و اصول اخلاقی اند که با رعایت این قوانین ، می توانیم دوچرخه سواری ایمنی داشته باشیم. در ادامه به معرفی این قوانین می پردازیم.

قوانین دوچرخه سواری در اروپا

از سال ۱۹۶۸ که کنوانسیون وین تصویب شد و در آن قوانین جاده ای و شهری مخصوص دوچرخه سواران در کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجرایی شد،شما لازم است در هنگام دوچرخه سواری در کشورهای اروپایی نکاتی را رعایت کنید که در ادامه آنها را عنوان کرده ایم.

بریتانیا

اگر در سفر با دوچرخه به اروپا به کشورهای انگلستان ایرلند شمالی ولز و اسکاتلند که همگی با هم تشکیل دهنده بریتانیا هستند قصد دارید سفر کنید باید با قوانین دوچرخه سواری در آنها آشنا باشید.
در بزرگراه میتوان در کنار یک شخص دیگر رکاب زد، ولی در جاده و مسیرهای باریک باید در یک لاین رکاب بزنند.
استفاده از مسیرهای مخصوص اجباری نیست. اگرچه بهتر است در صورت وجود برای امنیت بیشتر در لاین های مخصوص رکاب بزنید.
اگر با ماشین در جاده تصادف کنید باید ثابت کنید که راننده مقصر بوده است.
دوچرخه سواران مجبور نیستند که بیمه داشته باشند. اما بسیاری از آنها می‌توانند با پرداخت مبلغی تحت پوشش بیمه دوچرخه سواری انگلیس باشند. که البته شرایط خاصی دارد.
علاوه بر چراغ هایی که در جلو و عقب وسیله آن باید باشد پدال ها نیز باید دارای شبرنگ باشند.

اسپانیا

اسپانیا که در جنوب غربی اروپا واقع شده است و پایتخت آن مادرید است، از دیگر کشورهای اروپایی است که باید در آن قوانین دوچرخه سواری را جدی بگیرید.
دوچرخه سواران حرفه ای بالای ۱۶ سال که در هوای گرم و در سربالایی رکاب می زنند می توانند کلاه دوچرخه سواری نداشته باشند.
افراد به صورت دو به دو می‌توانند در کنار هم رکاب بزنند، به شرط آنکه در کنار جاده باشند. این کار تا زمانی که اجازه داده می‌شود که شرایط جاده مناسب باشد و ترافیک نباشد.
در قوانین دوچرخه سواری در این کشور قید شده است اگر در مسیری که در حال رکاب زدن هستید مسیر ویژه این کار طراحی شده باشد حتماً باید در این مسیر رکاب بزنید و به بخش عادی جاده نیاید.
در اسپانیا بین غروب آفتاب تا طلوع خورشید اگر چراغ جلو و عقب نداشته باشید و در حال رکاب زدن باشید ۲۰۰ یورو جریمه خواهید شد.

بوق سالم و داشتن ترمزهای سالم نیز از مواردی است که در جاده و مسیر های بین شهری مورد بررسی قرار می گیرند.

آلمان

احتمالا شنیده‌اید آلمان یکی از مقرراتی ترین کشورهای اروپایی است. پس باید حسابی حواستان را جمع کنید تا در خصوص رعایت نکردن قوانین دوچرخه سواری جریمه نشوید.
در قواعد و قوانین دوچرخه سواری در شهر و خیابان در این کشور عنوان شده است که دوچرخه سواران و بخصوص افرادی که در جاده رکاب می زنند باید فقط در یک رینگ حرکت کنند.
مسیر های مخصوص دوچرخه سواری در آلمان یا با سنگ فرش جدا شدند یا با نشانه های خاص که در هر صورت باید در هنگام رکاب زدن از این مسیرها استفاده کنید اگر در مسیر که قصد دارید رکاب بزنید این مسیر های ویژه طراحی نشده بود مشکلی وجود ندارد ولی اگر بود حتماً باید از این مسیر های مخصوص حرکت کنید در برخی از مسیرها ممکن است با مسیرهای مواجه شوید که خط های سفید شکسته همراه یک تصویر دوچرخه طراحی شده است که این مسیرها اختیاری هستند.
در برخی از خیابان های یک طرفه دوچرخه سوار می توانند با رعایت موارد ایمنی در مسیر مخالف برود و همچنین در برخی از خیابان های باریک اولویت عبور با دوچرخه سوار است.
اگر از چراغ قرمز عبور کنید و یا از تلفن همراه و هدفون در هنگام رکاب زدن استفاده کنید جریمه خواهید شد. استفاده از بوق در موارد ضروری توصیه شده است. کودکان باید تا ۱۰ سالگی فقط در پیاده‌رو رکاب بزنند و آمدن به خیابان و یا مسیرهای بین شهری برای انها حتی با همراه بودن والدین ممنوع است.

بلژیک

در بلژیک به به نسبت سایر کشورهای اروپایی کوچکتر است می توانید در کنار یکدیگر در جاده رکاب بزنید. به شرطی که در کنار باشید و مانع عبور و مرور وسایل نقلیه نشوید. اگر همراه یک گروه کوچک رکاب می زنید و مسیری که از آن عبور می کنید دارای لاین مخصوص باشد باید از لاین مخصوص برای تردد استفاده نمایید اما اگر تعداد شما بین ۱۵ نفر تا ۵۰ نفر باشد و به صورت گروهی رکاب می زنید نیازی به استفاده از مسیرهای ویژه نیست. حد مجاز سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت است. این مورد به خصوص برای افرادی که از مدل برقی استفاده می کنند از اهمیت بیشتری برخوردار است.
دوچرخه سواران و سایر وسایل نقلیه باید فاصله حداقل یک متری را با یکدیگر رعایت کنند.

قوانین دوچرخه سواری در ایران

یکی از قوانین دوچرخه سواری در ایران این است که لازم است بدانید آزادراه‌ها و تونل‌ها مسیرهای ممنوعه برای دوچرخه‌سواران هستند و می‌توانند بسیار خطرناک باشند. شما نمی‌توانید از هر مسیری عبور کنید یا در خیابان‌های یک طرفه به صورت مخالف وارد شوید، از خودروها سبقت بگیرید، حق تقدم عابران پیاده و خودروها را رعایت نکنید و در هر جای مسیر که تمایل داشتید دور بزنید.

به یاد داشته باشید که در خیابان‌هایی که مسیر ویژه دوچرخه وجود دارد، مجاز به خارج شدن از مسیر اصلی و حرکت  در خیابان اصلی و همچنین پیاده‌روها نیستید. در تقاطع‌ها و چهارراه‌ها هنگامی که چراغ نارنجی و قرمز شد نباید حرکت کنید.

برخورد با افراد پیاده

از قواعد و قوانین دوچرخه سواری در خیابان در ایران این است که اگر شخص پیاده‌ای تصمیم دارد از خط‌کشی عبور کند باید سرعت خود را کم کنید و اجازه دهید عابر پیاده عبور کند زیرا در چنین شرایطی حق تقدم با اوست. علاوه بر این همیشه سعی کنید در خیابان‌ها از سمت راست مسیر حرکت کنید مگر اینکه در شرایطی قرار بگیرید که حرکت از سمت چپ  مسیر برایتان ایمن‌تر باشد.

همیشه از کنار خودروهای پارک شده به اندازه یک در خودرو فاصله داشته باشید زیرا همیشه احتمال باز شدن درِ آنها وجود دارد و این یکی از شایع‌ترین اتفاق‌هایی است که برای دوچرخه‌سواران رخ میدهد. همچنین سعی کنید قبل از تغییر مسیر با حرکت دست راننده‌های پشت سر را از تغییر مسیر خود آگاه کنید و در ترافیک‌های ایجاد شده پشت تقاطع‌ها با بررسی لاین سمت چپ و رعایت نکات ایمنی خودتان را به پشت چراغ قرمز برسانید.

قواعد دوچرخه سواری در تقاطع

احتمال رخ دادن حادثه در تقاطع ها بالاست بنابراین همه نکات ایمنی را در نظر بگیرید علاوه بر این  در تقاطع ها مراقب اتوبوس ها و ماشین های بزرگ باشید، آنها نقاط کور زیادی دارند و میتوانند برای دوچرخه سواران خطر زیادی داشته باشند.

دوچرخه سواران با تجربه همیشه از خودروها دوری می‌کنند؛ یکی از قوانین دوچرخه سواری در ایران این است که اگر سرعت حرکت اتوبوس یا وسایل نقلیه بزرگ کمتر از سرعت شما بود و فضای مناسب امن در سمت چپ داشتید سعی کنید آنها را پشت سر بگذارید. قبل از هرگونه تغییر مسیر پشت سر خود را بررسی و راننده‌ها را با حرکت دست آگاه کنید.

در تقاطع‌هایی که قصد دارید به سمت چپ  بپیچید کم خطرترین راه این است که تغییر مسیر را در دو مرحله انجام دهید و برای این کار ابتدا هنگام سبز شدن چراغ به سمت راست حرکت کنید و بعد از سبز شدن چراغ تقاطع سمت راست، به سمت مسیر مورد نظر حرکت کنید. قبل از ورود به میدان‌ها نیز پشت سر خود و ورودی میدان‌ها را بررسی کنید. 

حتما از کلاه و دستکش دوچرخه‌سواری استفاده کنید و بدانید که استفاده از چراغ جلو و عقب در شب ضروری است زیرا رانندگان خودرو شبها دید کمی دارند. اگر از اپلیکیشن های مسیریابی استفاده می‌کنید نیز تنظیمات آن را در حالت دوچرخه قرار دهید زیرا همه مسیرها برای تردد دوچرخه مناسب نیستند.

دوچرخه های اشتراکی

برای ترویج استفاده از دوچرخه به عنوان وسیله‌ای برای تردد در شهر، فقط در نظر گرفتن افرادی که دوچرخه دارند کافی نیست و برای عموم مردم هم باید چاره‌ای اندیشید. این ایده، اساس سیستم دوچرخه‌های اشتراکی شهری (Bike Sharing) است. سیستم کار ساده است، دوچرخه از ما، رکاب زدن از شما! شرکت‌هایی هستند که با تهیه تعدادی زیادی دوچرخه و ایستگاه‌های مخصوص، این امکان را برای افراد بدون دوچرخه فراهم می‌کنند تا در مسیر مورد نظرشان از این دوچرخه‌ها استفاده کنند. افراد دوچرخه را در ایستگاه مبدا با استفاده از نرم افزار نصب شده روی تلفن همراه خود تحویل گرفته و در مقصد تحویل ایستگاه دیگری می‌دهند. البته در بعضی موارد می‌توان دوچرخه را بیرون از ایستگاه قرار داد. هزینه استفاده از این سیستم بسیار کم بوده، به طوری که در هزینه‌های رفت و آمد افراد صرفه‌جویی خواهد شد. البته در بعضی شهرها مانند آمسترادام هلند، استفاده از این دوچرخه‌ها رایگان است.

امروزه در جهان شرکت‌های زیادی در این زمینه مشغول فعالیت هستند که از جمله آن‌ها میتوان به Mobike، Lime، Jump Bikes، Motivate و Ofo اشاره کرد که در سراسر جهان مشغول به فعالیت هستند.

در کشورمان نیز شرکت بیدود به تازگی در این حوزه مشغول به فعالیت است. پس باید با قوانین دوچرخه سواری در ایران جهت استفاده از این دوچرخه ها آشنا شویم.

از موفق‌ترین نمونه‌های دوچرخه اشتراکی می‌توان به شهر مونترال در کانادا اشاره کرد که دوچرخه‌هایی را در اختیار شهروندان برای استفاده قرار می‌دهند. نام این دوچرخه‌ها بیکسی است و از ترکیب دو کلمه دوچرخه (Bicycle) و تاکسی (Taxi) گرفته شده است، به این مفهوم که برای حمل و نقل‌های درون شهری به‌جای استفاده از تاکسی به راحتی می‌توان از آنها استفاده کرد. ایستگاه‌های دوچرخه‌سواری جهت پارک کردن دوچرخه‌ها برای استفاده شهروندان در شهرهای تورنتو، مونتریل و بوستون دایر شده‌اند.

ایمنی، اصل اساسی دوچرخه سواری

قطعا مهم ترین نکته ای که در دوچرخه سواری باید به آن توجه کنیم، رعایت اصول و قواعد ایمنی در شهر و خیابان است. با توجه به ابعاد دوچرخه و عدم تعادل کافی، دوچرخه سواری در شهر در کنار دیگر وسایل نقلیه خطرات فراوانی دارد. از این رو نیاز است به موارد زیر قبل از شروع دوچرخه سواری توجه کنید:

چراغ هشداری دوچرخه

چراغ ایمنی هشداری دوچرخه از مهم ترین تجهیزات مورد نیاز یک دوچرخه سوار است. در شرایط مه آلود، بارش باران، شب ، و در تمام شرایط یک چراغ هشداری خوب می توان تا حد زیادی امنیت شما را تامین کند. یک چراغ هشداری کارآمد بایستی قابلیت نوردهی در روز را داشته باشد و در برابر رطوبت هوا مقاوم باشد. ضد ضربه بوده و باتری قابل شارژ قدرتمندی داشته باشد تا بتواند در شرایط خاص به شما به بهترین نحو ممکن کمک کند.

شاید تصور عده ای این باشد که چراغ ایمنی فقط در شرایط خاص و تاریکی شب مورد نیاز است. اما باید به این نکته توجه کرد که چراغ با نوردهی مناسب، می تواند در روز نیز خودرو های اطراف را از حضور شما آگاه کند. بدون شک چراغی که در روز توانایی نوردهی داشته باشد، در شب بسیار کارساز خواهد بود.

شرکت ایمن نور تولید کننده انواع چراغ هشداری ایمنی و دوچرخه، مخصوص جلو و عقب دوچرخه با نام تجاری کربن لایت، می تواند تمام نیاز شما را به یک چراغ هشداری مناسب مرتفع کند. چراغ های هشداری دوچرخه کربن لایت با باتری قدرتمند قابل شارژ خود در کنار چراغ هایی با فناوری COB ، به شما نوردهی 6 ساعته را می دهد. کربن لایت با بدنه مقاوم پلی کربنات مقاوم در برابر رطوبت و ضربه است. در کنار تمام این موارد، این محصول تا 12 ماه شامل گارانتی بوده و 4 سال خدمات پس از فروش را پشتیبانی می کند.

کلاه، لباس مناسب و بوق

در کنار یک چراغ هشداری، شما نیاز به یک کلاه مقاوم و با طراحی اصولی دارید که بتواند در شرایط خاص، از سر و گردن – که از حیاتی ترین اعضای بدن هستند – محافظت کند. به همراه کلاه، حتما به یک لباس مناسب نیاز دارید که تعریق شما را کنترل کرده و از خشک شدن بدن شما جلوگیری کند.

در نهایت، شما نیاز به یک بوق دارید که در مواقع خطر، عابرین پیاده و یا وسایل نقلیه اطراف را مطلع کنید. به امید اینکه با رعایت قوانین و قواعد دوچرخه سواری در خیابان و شهر دوچرخه سواری ایمنی را تجربه کنید.

چراغ دوچرخه کربن لایت